♥ Song Ngư và Noel ♥
- Song Ngư cực kỳ nhạy cảm, là mẫu người rất trực giác, độ lượng, lý trí và luôn lắng nghe mọi người. Giống như những người thuộc mệnh thủy, Song Ngư có đời sống nội tâm rất mãnh liệt, trí tưởng tượng mạnh mẽ, có năng khiếu làm nghệ thuật.
- Vậy nên thì món quà Giáng sinh thích hợp nhất sẽ được làm từ pha lê, đặc biệt là khi nó được chạm khảm với những món đồ lấp lánh. Nhật ký và sổ ghi chép cũng sẽ là món quà đắt giá. Hãy chọn những dạng đồ chơi có nhiều người tham gia, những món quà mở rộng các mối quan hệ sẽ mang ý nghĩa đặc biệt đối với người Song Ngư.
Dù cung hoàng đạo của mình hợp với tất cả các loại hoa, Song Ngư vẫn thích nhất là hoa xương rồng
♥ Let’s dance ^^
★ “All I Want for Christmas is You” – Song Ngư là chòm sao của cảm xúc và sự lãng mạn. Những món quà sẽ không có ý nghĩa gì đối với họ nếu họ không thể cùng người yêu dấu qua mùa Giáng Sinh.
★ “The Little Drummer Boy” – rất nhiều Song Ngư sẽ sử dụng tài năng sáng tạo của họ đế khiến mùa Giáng Sinh này trở nên đáng nhớ với những người thân yêu.
♥ Bảo Bình và Noel ♥
- Là những người yêu tự do, Bảo Bình vô cùng hoạt bát, vui nhộn, cá tính, độc đáo và độc lập. Đồng thời cùng với tất cả những đặc tính đó họ lại rất xã giao, mềm mại, khiêm nhường và đa cảm. Vậy nên lựa chọn món quà Giáng sinh hay năm mới cho Bảo Bình tốt nhất là nên chọn những món quà có phong cách thời trang, những món quà đang theo đúng xu hướng hiện tại hoặc đang khá hot như một bộ đồ gia dụng với mẫu mã thiết kế mới nhất hoặc là tìm kiếm những phụ kiện thời trang. Bảo Bình không hay để ý đến trang phục thế nên sẽ trau chuốt cho sự xuất hiện của họ vào dịp lễ này.
- Những loài hoa ưa thích của Bảo Bình là: cẩm chướng, hoa lily, hoa hồng, dương xỉ, hoa nhài và phong lan.
♥ Hãy cùng nghe với Bảo Bình nhé:
★ “Do They Know It’s Christmas” – Cung Bảo Bình nhân đạo sẽ không ngần ngại đưa vòng tay của mình ôm cả thế giới vào mùa Giáng Sinh.
★ “The Twelve Days of Christmas” – Dành cho chòm sao linh hoạt và sáng tạo, vui vẻ, hài hước của Bảo Bình.
♥ Ma Kết và Noel ♥
- Ma Kết thường là người chăm chỉ, gương mẫu, ham thích công việc và tính cách ổn định. Ma Kết là những người thích làm việc nên những đồ mang tính thực tế cao như bút, máy tính, đồng hồ, valy, bách khoa toàn thư, tài liệu học tập, sách hướng dẫn bí quyết sẽ là sự lựa chọn quà tặng tốt nhất.
- bạn nên tặng cho Ma Kết những món quà có giá trị, hay thậm chí chỉ là có bề ngoài trông sành điệu và đắt đỏ một chút. Trong thực tế thì bản chất của Ma Kết lại là cực thích những món đồ có thể giữ gìn được bền lâu. Bên cạnh đó, bạn nên chọn các món quà có màu trắng như làm từ bạc hay vàng trắng.
- Những bông hoa đặc trưng cho Ma Kết này: hoa lay-ơn, xương rồng, hoa hồng và hoa anh thảo.
♥ Bài hát nên lựa chọn dành tặng Ma Kết đây:
★ “Go Tell It on a Mountain” – Hình ảnh tượng trưng của chòm sao Ma Kết là một con dê núi. Ma Kết thống lĩnh núi non và những cuộc hành trình lên núi.
★ “Last Christmas” – Ma Kết có thói quen luôn nghĩ về quá khứ. Mặc dù họ luôn cố gắng sống cho hiện tại, nhưng họ không thể nào ngăn cản được bản thân so sánh mùa Noel năm nay với những mùa Noel trước.
♥ Nhân Mã và Noel ♥
- Nhân Mã là những người có tính tình vui vẻ, rất hay cười, luôn lạc quan yêu đời và đặc biệt là thân thiện với mọi người xung quanh. Hơn thế nữa thì đại đa số các Nhân Mã là những người luôn thích lắng nghe và chia sẻ tâm sự với người khác. Vậy nên bạn có thể tặng cho người bạn Nhân Mã của mình vài cuốn sách về tâm lý, xã hội hoặc những cuốn sách có nội dung tương tự như Hạt giống tâm hồn. Tuy nhiên, đã là quà thì phải đặc biệt, mà nhất là quà tặng cho các bạn thuộc cung Nhân Mã - những con người ưa khám phá, ưa mạo hiểm thích tìm tòi thì món quà Giáng sinh nhất định phải thật bất ngờ.
- Nhân Mã thích những chuyến du lịch khám phá, tìm hiểu các nền văn hoá mới, gặp gỡ mọi người, sao bạn không tặng cho họ thẻ CLB, chuyến dã ngoại vào dịp Giáng sinh nhỉ? Còn nếu các bạn nghĩ đến việc tặng hoa cho Nhân Mã thì khi ra đến cửa hàng hoa hãy chú ý đến huệ tây và tulip nhé, loại hoa ưa thích của Nhân Mã đấy.
- Điều cuối cùng khi tặng quà cho Nhân Mã thì món quà phải được chuẩn bị, trang trí và bọc gói thật cẩn thận chu đáo nhé, vẻ ngoài của món quà ấn tượng cũng là khiến cho Nhân Mã vui mừng ra mặt đấy!
♥ Thêm niềm vui dành cho Nhân Mã:
★ “Wonderful Christmas Time” – Dành cho chòm sao vui-vẻ-đồng-hành-với-may-mắn này. Sống trong giây phút, thưởng thức những buổi tiệc, lễ hội, niềm vui khi nhìn trẻ em ca hát, và cảm giác “chỉ có trong thời điểm này của một năm”
★ “I Saw Three Ships” – Nhân Mã là chòm sao yêu thích sự tự do, họ thích đi khắp nơi và thích thú với tôn giáo và triết học.
♥ Bò Cạp và Noel ♥
- Bò Cạp hơi kỹ tính, bí ẩn và trầm tĩnh nhưng lại ẩn giấu một tính cách nồng nhiệt nên món quà Giáng sinh và năm mới phù hợp nhất phải là những món đồ hơi độc, lạ và hiếm; những món đồ có giá trị lịch sử, những món quà tự làm như một chiếc thiệp chúc mừng hay những món quà đòi hỏi suy nghĩ tính toán như là sách, ô chữ... Món quà lý tưởng dành cho các bạn nữ có thể là một đồ nghề thủ công gì đó rất đặc biệt và khó tìm còn các bạn nam thì có thể là một món đồ cổ nào đó.
- Loài hoa yêu thích của Bò Cạp: hoa nhài, hoa mẫu đơn, hoa hồng, hoa cúc, hoặc hoa thủy tiên.
♥ Giáng sinh của Bò Cạp sẽ ấm áp hơn rất nhiều khi nghe:
★ “It’s the Most Wonderful Time of the Year” – Dành cho chòm sao “gợi cảm nhất” trong vòng Hoàng đạo, một chút lãng mạn dưới cây tầm gửi (mistletoe) với người yêu nhất.
★ “A Winter’s Tale” – Bò Cạp là một chòm sao đam mê và cảm tính sâu sắc.
♥ Thiên Bình và Noel ♥
- Thiên Bình là một người khá cởi mở, hoà nhã và sống có nguyên tắc. Nguồn động lực, cổ vũ lớn lao cho Thiên Bình chính là gia đình, người thân. Họ có thiên hướng phù hợp với các công việc liên quan đến công lý và nghệ thuật. Vậy nên món quà mang tới sự cân bằng sẽ làm hài lòng Thiên Bình.
- Họ ưa thích các hoạt động thể thao, những chuyến du lịch kết hợp dưỡng sức, làm đẹp vì thế thẻ chăm sóc sắc đẹp, dụng cụ thể thao, chuyến dã ngoại với bạn bè là những lựa chọn sáng giá. Họ cũng thích những đồ trang sức, những món quà độc đáo, gói bọc đẹp mắt. Thiên Bình còn là con người của tinh tế và nghệ thuật, bạn có thể sẽ làm họ thấy cảm kích với một đồ vật trang trí để bàn hoặc một đĩa CD nhạc hợp sở thích.
- Các loại hoa mà Thiên Bình ưa thích là hoa đỗ quyên, hoa hồng, hoa violet, cây xương rồng hoặc cây hoa anh thảo.
♥ Để Thiên Bình lắng nghe và cảm nhận:
★ “Walking in the Air” – Thiên Bình có thể sẽ thấy mình “đang trôi nổi giữa một bầu trời sao” trong khi mọi người đang say ngủ bên dưới.
★ “Winter Wonderland” - bài nhạc này có tất cả các “thành phần” cho một mùa Giáng Sinh huyền diệu với Thiên Bình.
♥ Xử Nữ và Noel ♥
- Trong cuộc sống các bạn Xử Nữ là những người rất lãng mạn, đầy yêu thương và đặc biệt là rất yêu thích các loài vật nên việc chọn một món quà Giáng sinh in hình các con vật đáng yêu tuy nhỏ bé nhưng cũng sẽ có một ý nghĩa rất lớn. Về xu thế thời trang thì một chiếc móc điện thoại cỏ 4 lá sẽ may mắn cho các bạn cung Xử Nữ.
- Xử Nữ cũng rất coi trọng sức khỏe, sự sạch sẽ và đặc biệt kỹ tính trong ăn uống. Nên nếu bạn đang yêu một cô nàng hay một anh chàng Xử Nữ thì việc dành một chút thời gian rảnh rỗi trong mùa Giáng sinh để chuẩn bị một bữa cơm gia đình ấm áp sẽ rất được lòng các bạn Xử Nữ đấy.
- Các loài hoa mà Xử Nữ luôn yêu thích mỗi khi được nhận là: hoa loa kèn, hoa sen cạn, hoa ly, hoa chuông, lục bình, thủy tiên.
♥ Xử Nữ sẽ rất vui nếu nghe bài này đấy:
★ “Let it Snow! Let it Snow! Let it Snow!” – Xử Nữ có thể là một chòm sao lãng mạn và có thể tìm ra những ý tưởng khiến một ngọn lửa ấm cúng trở nên thú vị
★ “Have Yourself a Merry Little Christmas” – Một bài nhạc đưa Xử Nữ trở về quá khứ
♥ Sư Tử và Noel ♥
- Sư Tử hiện thân của sự năng động, hoạt bát và có nhiều sở thích phong phú. Món quà dành cho Sư Tử không cần quá bền nhưng phải không được mất thời, vậy nên quần áo mới, sản phẩm làm tóc, trang điểm phản ánh phong cách riêng của họ sẽ được đón nhận. Màu vàng và những đồ có màu ánh kim là thứ tốt cho mệnh của Sư Tử. Vì thế, Sư Tử cũng ưa thích cặp tóc, khuyên tai, nhẫn, cài áo, nước hoa với kiểu dáng hiện đại. Những cuốn sách, bộ phim mang tính sử thi, thần thoại hay chuyến đi chơi xa, bữa tối lãng mạn chắc chắn cũng sẽ làm Sư Tử hài lòng.
- Nếu bạn muốn chọn hoa cho Sư Tử thì gợi ý sẽ là: hoa hải đường, hoa thuỷ tiên, phong lan, hoa cúc và các loại thực vật thuộc họ tùng bách khác nữa.
♥ Lắc lư cùng Sư Tử nào:
★ “I Wish It Could be Christmas Everyday” – Sư Tử thích tất cả những gì thuộc về Noel
★ “Here Comes Santa Claus” – Bài nhạc này vừa thu hút vừa phản ánh niềm đam mê sự náo nhiệt của Sư Tử
♥ Song Sinh và Noel ♥
- Ưu điểm của Song Sinh đó là thông minh, thân thiện, lạc quan, ham học hỏi, hiểu biết rộng, lanh lợi, óc hài nhưng Song Sinh lại hơi thất thường. Vì thế chúng ta cần phải tìm ra, điều gì thực sự sẽ gây bất ngờ và có ý nghĩa với Song Sinh nhé. Món quà Giáng sinh hoàn hảo sẽ là những thứ đi thành một đôi.
- Năm nay là năm mà kim loại trắng chiếm ưu thế trên nhiều lĩnh vực, chính vì thế mòn quà của bạn nếu làm từ bạc, bạch kim, hay nhựa trắng như là dây chuyền, kẹp tóc, móc khóa... sẽ thực sự có ý nghĩa và ấn tượng đấy.
- Nếu lựa chọn các loại hoa thì Song Sinh sẽ rất thích cây thu hải đường, lan dạ hương, hoa thủy tiên, hoa nhài, các loại hoa màu tím.
♥ Và đến lúc thưởng thức âm nhạc rồi:
★ “Jingle Bells” – Bài nhạc này thu hút và phản ánh sự trẻ trung và thích vui đùa trong tính cách của Song Tử.
★ “Hark the Herald Angels Sing” – Sao chiếu mệnh của Song Tử là sao Thủy, “Thần đưa tin của các vị thần”, cũng như các thiên thần đem tin hòa bình xuống cho trái đất trong mùa Giáng Sinh.
♥ Cự Giải và Noel ♥
- Là những người thích sự ổn định và thân thuộc nên Cự Giải sống gắn bó với gia đình, nhạy cảm, dễ thích nghi với hoàn cảnh. Cự Giải cũng là người có óc sáng tạo và trí tưởng tượng phong phú. Do đó những món quà mang tính truyền thống, tình cảm như album, khung ảnh, tiểu thuyết lãng mạn, sản phẩm nội trợ hay dụng cụ nhà bếp... sẽ mang lại niềm vui cho Cự Giải.
- Cự Giải cũng thích cả những đồ trang sức truyền thống gắn những mác hiệu nổi tiếng; những cuốn phim tình cảm, kết thúc có hậu; phim có cảnh quay đẹp, hoành tráng rất hợp gu của họ. Một lọ hoa thủy tinh hay một chậu cây cảnh trong nhà như cây lô hội, cỏ cảnh thiên hoặc chỉ đơn giản là tặng một quyển sách bìa bạc cũng sẽ làm Cự Giải sẽ cảm động lắm đấy.
♥ Đeo Headphone cho Cự Giải nha:
★ “When I get Home for Christmas” – Cự Giải là chòm sao của gia đình và những người thân yêu
★ “Chestnut’s Roasting on an Open Fire” – Bài nhạc này gợi lên tất cả truyền thống Giáng Sinh mà Cự Giải yêu thích
♥ Kim Ngưu và Noel ♥
- Kim Ngưu là người có tính thẩm mỹ và thích đón nhận những tinh hoa của cuộc sống. Điều này có nghĩa là Kim Ngưu thường thích những món quà đặc biệt trang trọng, lịch sự. Chính vì thế khi chọn quà cho Kim Ngưu, tốt nhất là các bạn nên thực tế một chút với những món quà có tính ứng dụng cao.
- Nếu tặng quà cho những cô gái Kim Ngưu dễ thương thì các bạn nên thử tặng một chiếc kẹp tóc xinh xắn hoặc là cài áo bằng đá trẻ trung. Thường thì Kim Ngưu rất kiên nhẫn và không ngại mất thời gian, nên sách hướng dẫn nấu ăn, cách trang trí nhà cửa, tranh ghép hình chẳng hạn, cũng là những món quà được Kim Ngưu ưa thích.
- Còn với những chàng trai Kim Ngưu lịch lãm thì món quà có thể là một chiếc móc chìa khóa cá tính hay những chiếc áo thời trang, thanh lịch. Ngoài ra, Kim Ngưu rất thích những gì tự nhiên và nhẹ nhàng nên một chậu hoa bé xinh cũng có thể là một lựa chọn đáng được cân nhắc đấy.
♥ Bật bài hát gì cho Kim Ngưu nghe nhỉ:
★ “Winter Wonderland” – Kim Ngưu chỉ thích truyền thống và những gì quen thuộc.
★ “O Christmas Tree” – Kim Ngưu thuộc nguyên tố Đất, một nguyên tố thích gần gũi với thiên nhiên. Kim Ngưu kiên định, không thay đổi như lời của bài nhạc này
♥ Bạch Dương và Noel ♥
- Phương châm sống của Bạch Dương là "xông lên trước, suy nghĩ sau". Đây là người được trời phú cho năng lực chỉ huy. Các bạn ấy là người trực tính, thẳng thắn, chăm lao động, luôn dốc hết sức để đạt được mục đích, thích chinh phục thử thách và thích cạnh tranh. Vì thế, khi chọn quà cho Bạch Dương là bạn đang mua quà cho người thuộc mệnh hoả với năng lượng dồi dào, hiếu động nhưng lại thiếu bền bỉ, kiên nhẫn.
- Họ thích những gì có tính "động" như du lịch khám phá hay những môn thể thao mạo hiểm (nhảy dù, đua thuyền, lướt sóng), và lưu ý nhé, các bạn ấy rất thích màu đỏ. Một món quà nữa cũng rất lãng mạn và tình cảm, đó là nước hoa.
♥ Hãy dành tặng Bạch Dương bản nhạc này nhé:
★”When a Child is Born” - Bạch Dương là cung đầu tiên trong vòng Hoàng đạo, tượng trưng cho mùa xuân, sự chào đời, sự bắt đầu mới.
★ “Rocking around the Christmas Tree” - Bạch Dương tràn đầy năng lượng và nhiệt huyết, chắc chắc sẽ hưởng thụ hiện tại và khát khao một tương lai tốt đẹp
- Nếu bạn để cô ấy ở nhà và cố gắng bảo vệ cô ấy khỏi cuộc sống đầy khắc nghiệt, bạn thật gia trưởng.
- Nếu bạn ở nhà làm nội trợ, bạn thật đàn bà.
- Nếu bạn cố gắng làm việc, bạn sẽ chẳng có thời gian dành cho cô ấy.
- Nếu bạn không làm việc, bạn là một kẻ vô dụng.
- Nếu bạn khen cô ấy đẹp, đó là sự quấy rối.
- Nếu bạn không nói gì, bạn thật vô cảm.
- Nếu bạn khóc, bạn quá yếu đuối.
- Nếu bạn không khóc, bạn là một kẻ máu lạnh.
- Nếu bạn quyết định cái gì đó mà không bàn với cô ấy, bạn là kẻ độc đoán.
- Nếu cô ấy quyết định cái gì đó mà không bàn với bạn, cô ấy là người phụ nữ hiện đại.
- Nếu bạn muốn cô ấy làm việc mà cô ấy không thích, đó là sự vô lương tâm.
- Nếu cô ấy muốn bạn làm việc mà bạn không thích, đó là vì cô ấy muốn tốt cho bạn thôi.
- Nếu bạn nhìn các cô gái đẹp trên đường, bạn quá phóng đãng.
- Nếu bạn không chú ý đến các cô gái đẹp, bạn thật không bình thường.
- Nếu bạn mua hoa cho cô ấy, bạn đang có âm mưu gì đây.
- Nếu bạn không mua hoa, bạn thật thô thiển.
- Nếu cô ấy mệt, cô ấy quá vất vả.
- Nếu bạn mệt, bạn không còn yêu cô ấy nữa.
TT - Ngày 1-1-1882, cách nay gần 130 năm, là ngày chính quyền thực dân Pháp đã buộc người Việt ở Nam kỳ “phải dùng chữ quốc ngữ”. Nội dung quan trọng này nằm trong nghị định ra ngày 6-4-1878 “về việc dùng tiếng An Nam bằng mẫu tự Latin” do thống đốc Nam kỳ Lafont ký.
I- Hai thế kỷ và một quyết định
Nghị định trên ra đời sau 20 năm Pháp xâm chiếm nước ta và sau thế kỷ ra đời và phát triển của chữ Việt.
 |
| Trang đầu quyển Từ điển Việt - Bồ - La của Alexandre de Rhodes |
Vì sao người Pháp ra nghị định 6-4-1878?
Điều này được nói rõ trong nội dung nghị định. Nguyên văn như sau:
“Xét rằng chữ viết của tiếng An Nam bằng mẫu tự Latin ngày nay đã khá phổ thông trong các tỉnh Nam kỳ, là thứ chữ dễ học hơn chữ Nho và tiện lợi nhiều so với chữ Nho trong việc làm cho những giao dịch giữa các quan cai trị với dân bản xứ được trực tiếp hơn. Xét rằng việc dùng hợp pháp thứ chữ đó chỉ làm cho dân chúng dễ đồng hóa với chính quyền ta, và vì thế thật là một đường lối chính trị tốt nếu bắt buộc dùng nó trong các giao dịch chính thức. Tuy nhiên, xét rằng một cải cách quan trọng như thế không thể thực hiện được ngay tức khắc, và để thực hiện nó cần có sự cộng tác của những tầng lớp lãnh đạo trong dân chúng. Chiếu đề nghị của quyền giám đốc nội vụ, sau khi hội đồng tư vấn đã được hội ý kiến, nay ra nghị định:
Điều 1: kể từ ngày 1-1-1882 tất cả những văn kiện chính thức, nghị định, quyết định, sắc lệnh, phán quyết, chỉ thị...sẽ được viết, ký và công bố bằng chữ mẫu tự Latin.
Điều 2: kể từ ngày trên, không một tuyển dụng nào được thi hành, không một thăng trật nào được cho phép, trong ngạch phủ, huyện, tổng đối với bất cứ ai không ở trong tình trạng viết được chữ quốc ngữ. (Nguyễn Văn Trung - Chữ, văn quốc ngữ thời kỳ đầu Pháp thuộc)
Đến đầu năm 1881, thống đốc Nam kỳ lúc đó là Le Myre de Vilers đã ký quyết định “nhắc lại” việc dùng chữ quốc ngữ trong hệ thống hành chính. “Vì lời nghị ngày mồng 6 tháng 4-1878, từ ngày mồng 1 janvier 1882, về các tờ giấy làm việc quan buộc phải viết ra bằng quốc âm chữ Langsa; Xét vì lời nghị nầy phải thi hành lần lần, vì trong lúc người ta biết chữ quốc âm Langsa đủ dùng trong các tổng” (Gia Định Báo ngày 21-2-1881). Và ngày 24-10-1881 cũng trên tờ Gia Định Báo phần tạp vụ, văn phòng Nha nội vụ đã đăng thông báo “nhắc lại”. “Ông directeur de l’interieur (giám đốc Nha nội vụ, người đương thời gọi là quan lại bộ thượng thơ), làm lời rao cho ai nấy đặng hay, lời nghị ngày mồng 6 avril 1878, buộc từ ngày mồng 1 janvier 1882 trong những giấy lá việc quan mà viết theo tiếng An Nam đều phải dùng chữ Langsa mà thôi”.
Và ngày 30-1-1882, thống đốc Nam kỳ Le Myre de Vilers ra nghị định nhắc lại lần cuối cùng: “kể từ ngày hôm nay, việc chỉ dùng những mẫu tự Pháp trở thành bắt buộc trên toàn cõi Nam kỳ thuộc Pháp, trong những giấy tờ chính thức viết bằng tiếng An Nam”. (Nguyễn Văn Trung - Chữ, văn quốc ngữ thời kỳ đầu Pháp thuộc).
Có thể nói, kể từ ngày 1-1-1882, người Việt bắt đầu chính thức sử dụng thứ chữ viết từng được gọi là “chữ quốc ngữ, quốc ngữ hay tiếng An Nam dùng chữ Langsa”, thứ chữ viết hôm nay người Việt dù sống ở đâu, trên đất nước VN hay nơi nào đó trên thế giới đều xem là văn tự chính thống của người Việt.
Để có được điều đó, chữ Việt đã trải qua nhiều thăng trầm.
Ngược dòng chữ Việt
Chúng ta đều biết chữ Việt do những giáo sĩ phương Tây tới Việt Nam truyền đạo sáng tạo vào thế kỷ 17. Và người được vinh danh nhiều nhất chính là giáo sĩ Alexandre de Rhodes.
Ngoài bức tượng nhỏ của ông dựng trong khuôn viên 161 Lý Chính Thắng (quận 3), ông còn có tên đường ở ngay trung tâm TP.HCM. Thực tế có phải Alexandre de Rhodes là người duy nhất sáng tạo chữ Việt? Không hoàn toàn như vậy.
Sáng tạo ra chữ Việt là công trình của nhiều người với mục đích ban đầu chỉ để truyền đạo. Theo Giáo sĩ Đắc Lộ và tác phẩm quốc ngữ đầu tiên của Nguyễn Khắc Xuyên, chữ Việt manh nha xuất hiện từ năm 1625-1626 trong một bức thư của giáo sĩ F. Buzomi, người Ý. Năm 1627, giáo sĩ Baldinotti đã xuất bản một bản Điều trần về xứ Đàng Ngoài có ghi một vài chữ quốc ngữ. Năm 1631, trong quyển Điều trần về xứ Đàng Trong của giáo sĩ Cristoforo Borri, người Ý, đã xuất hiện nhiều câu quốc ngữ như scin (xin), ciàm (chẳng), gnoo (nhỏ), chiam (chăng), tlom (trong), bua (vua)...
Tuy nhiên, công lớn lại thuộc về các giáo sĩ Bồ Đào Nha. Giáo sĩ được đương thời coi là “thầy tiếng Việt” là Francesco de Pina. Hai “học trò” của Pina được thừa nhận có công lớn là giáo sĩ Gaspar d’Amaral và Antonio Barbosa. Hai giáo sĩ này là người đầu tiên viết từ điển Việt - Bồ và Bồ - Việt. Hai ông sau khi rời Hội An, định cư ở Macau gần 10 năm. Không may Gaspar d’Amaral tử nạn trên biển Macau vào tháng 2-1646 khi trên đường đến VN. Antonio Barbosa cũng mất một năm sau đó.
Trước khi mất họ để lại trong nhà thờ San Pauli ở Macau những quyển từ điển Việt - Bồ - Latin mà họ đã sáng tạo. Và giáo sĩ Alexandre de Rhodes là người mang từ điển đó về châu Âu (Phạm Văn Hường - Đi tìm nguồn gốc chữ quốc ngữ). Đến năm 1651, quyển Từ điển Việt - Bồ - La ra đời dưới cái tên tác giả Alexandre de Rhodes. Và đây là cuốn từ điển tiếng Việt đầu tiên xuất hiện trên thế giới và ông Đắc Lộ (tên tiếng Việt của Alexandre de Rhodes) được công nhận là người có công trong việc sáng tạo chữ Việt.
Những sáng tạo của các giáo sĩ phương Tây không thể không có sự góp phần của người bản xứ. Nhiều tài liệu đã nhắc tới “những người thầy không tên” của các giáo sĩ. Theo xơ Jean Berchmans Minh Nguyệt trong tập san MISS của Vatican, giáo sĩ Đắc Lộ đã học tiếng Việt với “một người thầy trạc 10-12 tuổi”, người sau này trở thành thầy giảng đạo giúp việc cho các giáo sĩ.
Giáo sĩ Đắc Lộ đã nói về “thầy” của mình: “Chỉ trong vòng ba tuần lễ, chú bé đã dạy tôi học biết tất cả các cung giọng khác nhau của tiếng Việt và cách thức phát âm của từng chữ”.
Những tài liệu khác cũng cho biết “thầy” của các giáo sĩ Amaral và Barbosa có tới 14 người. Những cái tên như Trâm, Văn Triều, Sang, Văn Tang, Cai, Văn Nhất... xuất hiện trong một tài liệu của Dòng Tên mang tên “Chung quanh mô thức rửa tội bằng thổ ngữ An Nam” (Huỳnh Ái Tông - Nguồn gốc chữ quốc ngữ).
Chữ Việt thời kỳ đầu khác xa với chữ Việt hôm nay, thậm chí hôm qua. Những từ “oũ” (ông), “kẻ hằii” (kẻ hầu), “bên đoũ đa” (bên Đống Đa)... vẫn còn nhiều âm hưởng nước ngoài đối với người Việt. Tới khi xuất hiện trong Từ điển Việt - Bồ - La năm 1651 cũng còn những khoảng cách xa với chữ Việt mà chúng ta đang dùng: “bao nheo” (bao nhiêu), “tôi blả bấy nheo” (tôi trả bấy nhiêu), “muấn” (muốn), “đức chúa Blời” (đức Chúa Trời), “iêo” (yêu), “khoăn đã nao” (khoan đã nào), “nếo” (nếu)...
Không chỉ có Từ điển Việt - Bồ - La, giáo sĩ Đắc Lộ còn được ghi nhận là có công đầu trong việc sáng tạo chữ Việt từ quyển Phép giảng tám ngày (1651) và phần “tiểu lược về tiếng An Nam hay tiếng Bắc kỳ” còn gọi là cuốn văn phạm VN đầu tiên (in chung với cuốn từ điển). Nếu Phép giảng tám ngày là cuốn sách chuyên về đạo đầu tiên của quốc ngữ thì cuốn văn phạm là sự sáng tạo không còn nghi ngờ gì nữa và là của riêng ông.
“Tất cả tinh thần của tiếng nói là ở các dấu lên xuống” - giáo sĩ Đắc Lộ nhận xét. Có thể chính nhờ cuốn văn phạm này mà các giáo sĩ, người học chữ Việt đời sau cảm thấy dễ dàng hơn.
TRẦN NHẬT VY
 |
Giáo sĩ Alexandre de Rhodes sinh năm 1591 (một số sử liệu khác ghi năm 1593) tại Avignon, miền Nam nước Pháp. Ông gia nhập Tập viện Dòng Tên tại Roma. Sau sáu năm giảng đạo tại Goa và Macau, đầu năm 1625 ông cùng bốn linh mục Dòng Tên và một tín hữu Nhật Bản cập bến Hội An, bắt đầu học tiếng Việt và chọn tên Việt là Đắc Lộ. Năm 1645 ông bị trục xuất khỏi VN. Năm 1651, cho xuất bản quyển Từ điển Việt - Bồ - La. Ông mất tại Iran năm 1659.
Một chú thỏ chạy trong rừng bắt gặp một chú chim đang hót véo von trên cây.
Thỏ hỏi: Làm thế nào để có thể hạnh phúc được như bác?
Chim trả lời: Đơn giản thôi, chỉ việc ngồi một chỗ và tận hưởng mọi thứ xung quanh.
Thỏ liền làm theo, nó nằm ệch xuống gốc cây ngắm trời ngắm đất và huýt sáo vang lừng. Chẳng mấy chốc cáo già đến vồ và thịt thỏ.
Kết luận: "Vậy để để có một cuộc sống vô lo vô ưu thì trước tiên bạn phải có một vị trí cao, rất rất cao."
Cái được - mất trong đời không như người ta nghĩ
Khi các bác sĩ tuyên án ung thư, anh đã viết "Ngọn nến", thế còn trận ốm vừa rồi có làm anh giật mình lần nữa về sự hữu hạn của cõi người?
Năm 50 tuổi, tôi bị khối u ở cổ, to bằng diều gà tây, bên cạnh có thêm một cái bằng quả trứng gà, rắn như đá. Bác sĩ chẩn đoán ung thư, cho tôi về nhà với vợ con, suy nghĩ và sau đó quay lại để họ bóc tách khối u rồi xạ trị. Nhưng tôi bảo sẽ không phẫu thuật, các bác sĩ giận lắm, hỏi: "Anh không sợ chết à?", tôi nói: "Không, tôi sống thọ lắm rồi".
Bác sĩ bảo: "Anh 50 mà nói mình sống thọ lắm rồi là sao?". Tôi đùa lại: "Các anh biết một mà không biết mười. Ở Hà Nội có câu: Những người hay ăn hay chơi, sống 30 tuổi bằng người 100. Tôi sống 50 năm là gần 200 tuổi rồi, thành ra như thế là thọ rồi". Bác sĩ bảo: "Tôi chịu cách anh lý luận rồi". Lần đó tôi về tập trị liệu, tập đúng một năm, khối u tự nhiên mất đi.
Trận ốm vừa rồi, tôi biết mình sẽ qua khỏi, vì sau tai biến 10 giờ, nhờ trời thương và các bác sĩ chăm sóc tận tình, tôi đã bình thường trở về. Bây giờ tôi không bị dằn vặt nhiều về ý nghĩa của sự sống, chết, được, mất nữa. Tôi thích một câu của Exenhin: "Chết thì không có gì mới cả, nhưng không có nghĩa là sống thì mới hơn".
Anh luôn giữ được vẻ ung dung của người có sự tĩnh tại bên trong. Nhưng anh còn có một hình ảnh khác: run rẩy, xúc động mỗi lần lên sân khấu hát những bài ca của chính mình. Đặc biệt là bài "Sinh nhật đen", dường như có một vùng sâu thẳm nào đó của anh từng bị đè nén rất nặng?
Ngày xưa tôi được sinh ra ở Phú Thọ. Lúc ấy mẹ tôi tuổi đã lớn, 45 tuổi và cha tôi 57 tuổi nên bà rất xấu hổ về chuyện mang thai. Sinh tôi xong mẹ không dám ra đường, mãi 3 tháng sau bà mới ra ngoài và đi xin giấy khai sinh cho con. Đến ủy ban xã, người ta bảo mẹ tôi: "Chị đến hôm nay thì đề ngày khai sinh hôm nay".
Mẹ tôi bảo: "Nhưng tôi sinh cháu ngày khác". Ông ấy bảo rằng, nếu mẹ tôi không đề ngày này thì thôi không làm giấy khai sinh nữa. Vì thế, sinh nhật tôi thực ra là sinh nhật giả, nên suốt nhiều năm tôi chẳng bao giờ tổ chức.
 |
Mãi đến năm 20 tuổi, tra lịch vạn niên từ ngày âm lịch mà bố ghi lại, tôi mới biết mình sinh ngày 8.7. Ngày sinh nhật thật của mình chẳng ai quan tâm nên tôi luôn thấy rất buồn, cảm thấy nó như sinh nhật đen ấy. Một ngày, tôi đọc được bài thơ của người bạn cũng có tâm sự hệt như mình, tôi đã viết bài hát này. Bài hát là đề tặng cho chính mình vào những ngày rất buồn, khi tôi khoảng ngoài 30 tuổi.
Một kỷ niệm không vui, nhưng anh có cảm thấy đôi khi anh nhìn cuộc sống cũng đôi phần khắc nghiệt hơn người khác?
Tại tôi bị đòn của cuộc đời này sớm quá, không phải ai 14 tuổi cũng bị những cú đòn đau như vậy. Ngày ấy, tôi là học sinh giỏi được trường cử đi học nước ngoài. Tôi hạnh phúc tuyệt vời. Nhưng khi giám hiệu trường lộ ra chi tiết là nếu không kết nạp đoàn, suất đó sẽ dành cho người khác. Thế là bao nhiêu đoàn viên hy vọng thay thế tôi, vui cho tôi là kiêu căng, suốt ngày chúi mũi vào sách vở, không hòa đồng, không cho tôi kết nạp đoàn và tất nhiên họ thành công.
Tôi khóc rất nhiều, khi ngẩng mặt lên thấy xung quanh mình là những gương mặt hả hê, số còn lại là người tử tế song chẳng ai dám bênh mình. Và tự nhiên tôi thấy cả hai gương mặt đó đều đáng ghét như nhau. Khi đó, tôi chợt nhận ra sự đáng ghét của mặt trái đời sống và đã viết truyện ngắn Mặt nạ. Sau này mỗi khi có chuyện xảy ra, tôi lại đeo chiếc mặt nạ vô cảm ấy. Từ đó, tôi không bao giờ biết khóc trước sự tàn nhẫn đến với mình.
Khi bạn bè cùng khóa đi học nước ngoài hết chỉ có mình ở lại, tôi đã học như một thằng khùng. Tôi tự thề là sẽ lập ra một dàn nhạc toàn những người đi học nước ngoài, mình tốt nghiệp trung cấp chính quy, chỉ huy. Và tôi thành lập ban nhạc Mùa Thu như thế. Một số người du học về, đến nói với các nghệ sĩ trong dàn nhạc của tôi: "Tại sao các anh bằng đỏ, bằng xanh mà lại để một thằng vô học như thế chỉ huy". Mọi người phẫn nộ, nhưng tôi chỉ nói giản dị: "Con người đổi thay dễ lắm, tôi sẽ chứng minh cho các anh thấy chỉ ba hôm nữa anh ta sẽ nói khác".
Một hôm, tôi tới gặp người đó và nói: "Anh có thích đánh trong dàn nhạc Mùa Thu của tôi không?", anh ta trả lời: "Ôi, thích quá chứ, đánh dàn nhạc của Phú Quang, mình rất vinh dự". Tôi bảo nếu thích thì anh đến làm với tôi. Hôm sau khi anh ta xuất hiện, mọi người quay sang hỏi, anh ấy bảo: "Mình thích đánh nhạc Phú Quang".
Thực ra ngày đó ai tham gia dàn nhạc Mùa Thu không chỉ được chơi nhạc mà còn hưởng thù lao rất cao. Tôi nhớ ngày đó, lương thực tập của tôi sau khi ra trường một thời gian chỉ 40 đồng, nhưng đi chỉ huy 5 bài của dàn nhạc Mùa Thu và phối khí mỗi buổi đã được 100 đồng.
Khi đã có vài huy chương vàng quốc gia, tôi làm đơn xin vào Hội nhạc sĩ. Các ông ở hội, tôi từng phối nhạc hầu khắp cho họ rồi nên tôi nghĩ rằng, việc mình vào hội chỉ cần 2 tác phẩm được công nhận và 3 người giới thiệu là được. Lúc đó, tôi đã có cả chục tác phẩm được công nhận và nghĩ nếu cần, cả trăm người giới thiệu chắc mình có rồi. Nhưng khi tôi đến Hội nhạc sĩ, chủ tịch hội nói rằng tôi phải học thêm cái này, cái nọ.
Tôi chỉ cười và trả lời: "Em cảm ơn anh, nhưng em là người không có thói quen đến một bữa ăn mà người ta không mời mình". Đến 10 năm sau, ban chấp hành mời tôi lên, họ bảo: "Thôi cậu vào đi", khi đó tôi mới thành nhạc sĩ.
Trong cuộc đời đã gặp nhiều chuyện như vậy nên tôi rất thản nhiên.
Đến bây giờ anh có phải đeo mặt nạ nữa hay thôi?
Thái độ của tôi luôn bình thản. Đến 50 tuổi, tôi nghĩ cái được - mất trong cuộc đời không như người ta nghĩ đâu. Tôi thích đọc sách của các tác giả phương Đông, triết lý đạo phật, cõi này chỉ là cõi tạm. Nghĩ vậy thì mình sẽ sống khác đấy. Con người đừng vật vã theo đuổi tiền tài, danh tiếng làm gì. Giao hưởng thơ Cõi người, tôi có đưa vào đó một ý: biết thế nào là hạnh phúc, biết thế nào là không hạnh phúc.
Một ông giám đốc sản xuất của Pháp định làm phim tài liệu trên nền nhạc giao hưởng của tôi với 3 chủ đề: Một là có đấng tối cao nào đấy biết hết mọi thứ; hai cái còn lại một bên là cái thiện, một bên là cái ác. Trong cuộc chiến đấu giữa thiện và ác, có lúc cái ác thắng tếh và nó có thể đắc chí, vênh vang nhưng cuối cùng theo quy luật cuộc sống, cái thiện sẽ chiến thắng. Nhưng tôi có thêm một ý là ngay cả khi cái thiện chiến thắng, ngày đó cũng chẳng có ý nghĩa nữa. Như vậy, nếu hiểu được chuyện đời, người ta sẽ thấy bình yên lắm.
 |
Bây giờ cái anh muốn làm nhất là gì?
Tôi còn nhiều ý tưởng muốn làm, nhưng nếu phải dừng lại thì tôi chẳng có gì ân hận, vì đã sống hết mình rồi và cũng không có gì xấu hổ về đời sống của mình. Sống nghênh ngang như tôi mà vẫn yên ổn, tôi nghĩ là đã thành công lắm rồi.
Phụ nữ là phần bù lại cho cuộc sống của tôi
Một người luôn tự tại và cả ngông nghênh như anh đã bao giờ biết ơn người khác, bởi vì có họ mà anh mới thành người như hôm nay?
Là mẹ, mẹ đã dạy tôi triết lý sống ở đời. Mẹ không học cao nhưng rất thích văn thơ, có thể đọc làu làu Truyện Kiều, Phạm Công Cúc Hoa, Lục Vân Tiên... và dạy tôi toàn bằng thơ Đoàn Thị ĐIểm, Hồ Xuân Hương... Bao giờ mẹ cũng đọc lên một câu thơ đúng lúc cần phải dạy tôi chuyện gì đấy.
Mẹ tôi hay lắm. Năm 14 tuổi khi tiễn các bạn đi du học, tôi đau khổ kinh khủng. Đêm xuống, tôi lén lấy chìa khóa nhà, mở cửa đi lang thang. Đêm đó hơn một lần tôi muốn nhảy vào đoàn tàu đi qua phố Khâm Thiên. Hôm sau tôi chán, không buồn thức dậy ăn cơm. Mẹ biết chuyện nên sau khi mọi người ăn xong và đi làm hết, bà lên phòng tôi, ngồi xuống bên cạnh.
Bà chỉ nói một câu thôi nhưng làm tôi thức tỉnh: "Mợ (mẹ) biết tất cả những chuyện xảy đến với con nhưng con đừng hy vọng mợ sẽ khuyên nhủ hay dỗ dành con. Mợ chỉ muốn hỏi con rằng: Con có bao giờ nghĩ, sự thông minh của con cũng đủ đáng ghét trong mắt những kẻ ganh tỵ hay không". Nghe mẹ nói xong, tôi ngồi dậy ăn cơm như một thằng chết đói. Cũng từ đó, không bao giờ có gì có thể làm tôi đau khổ hay gục ngã được nữa.
Khi tôi ngoài 30 thì mẹ mất, lúc đó tôi đang ở Sài Gòn, còn bà vẫn ở Hà Nội. Không cạnh mẹ những ngày cuối cùng là nỗi ân hận lớn nhất của tôi. Năm đó tôi về Hà Nội tới chục lần, nhưng những ngày cuối cùng tôi đã không có mặt, chỉ đến kịp đám tang.
Ngoài mẹ, những người phụ nữ đã đến và đi trong cuộc đời anh có ý nghĩa ra sao?
Có nhiều người không như tưởng tượng của mình, nhưng họ đều là những người tôi rất trân trọng và tôi nghĩ mình cũng nhận được sự trân trọng từ họ. Tôi đã bị khủng hoảng niềm tin từ rất sớm, nhưng những người phụ nữ là sự bù đắp cho cuộc đời tôi.
Có mối quan hệ nào mà anh thấy rằng đáng tiếc?
Cũng có. Ngày xưa có một người đã bỏ đi rất xa mà tôi nghĩ sẽ không bao giờ trở về nữa. 13 chuyện bình thường là tôi viết cho người con gái đó. Sau này đời sống cuốn đi mọi thứ, song tôi không bao giờ trách những người đàn bà đã đi qua cuộc đời mình vì muốn hay không muốn, họ cũng dành cho mình tình yêu chân thực, họ không đến với mình vì một cái gì đó.
Từ thâm tâm mình, tôi nghĩ họ không có gì phải ân hận, vì tôi cũng đã đối xử hết mình với họ.
Người phụ nữ hiện tại có đủ là bến đỗ bình yên cho phần đời còn lại của anh?
Tôi nghĩ người phụ nữ hiện tại của mình là ổn. Cô ấy là người biết cảm thông. Tôi đã nói yêu nghệ sĩ khó lắm, trái tính trái nết và nhiều lúc dở hơi. Yêu người nghệ sĩ đòi hỏi người phụ nữ phải bao dung nhiều hơn. Bởi nếu không cảm thông sẽ không yêu được, nếu không yêu thì không thể lấy làm vợ được. Còn việc sẽ sống với nhau bao lâu, có ở với nhau tới đầu hói răng giả không, quả thật tôi chẳng có thời gian nghĩ đến.
Cô ấy là fan ruột của anh?
Cô ấy thích nhạc của tôi thôi. Nhưng nếu tính các cô thích nhạc Phú Quang thì nhiều lắm. Người thích mình thì ít chứ thích nhạc thì đầy (cười).
Tôi thường nói quá lên những điểm xấu của mình để nếu họ chịu đựng được thì ở lại, không thì thôi. Tôi vốn không thích giả vờ tô vẽ về mình để ai đó phải vỡ mộng. Với lại vợ chồng là duyên số mà, và tôi cũng không phải là Trần Đăng Khoa để chọn người thích hay không thích thơ mình.
 |
| Phú Quang và người vợ hiện tại |
Anh đã mất bao lâu để lại tìm thấy hạnh phúc lần này?
Thực ra trước khi đến với cô ấy, tôi từng nghĩ không bao giờ đến với ai nữa. Nhưng chắc là số phận nên hai người cứ xích lại với nhau dần dần.
Hỏi anh một câu cuối cùng chẳng liên quan đến những điều đã chia sẻ ở trên: một người như anh, bây giờ có gì phải nói dối nữa không?
Trong đời tôi chẳng mấy khi phải nói dối, nhưng thỉnh thoảng vẫn phải nói dối về việc đi uống rượu. Tôi là người uống rất được và ngày nào cũng có vài lời mời tới những cuộc nhậu. Tôi không sợ bệnh, chẳng sợ say, chỉ sợ uống mà không say được, cứ thấy những tiếng cười xung quanh mình nhạt thếch. Tôi sợ điều ấy nên rất ngại khi được mời đi uống rượu, và luôn phải cáo từ: "Tôi đang say quá".
(Theo Mốt& Cuộc sống)
Câu nói trên, ta thấy gồm có hai vế đối nhau. “Giang sơn còn dời đổi” đối lại với “tính nết thì khó dời”. Vế đầu, nói về sự vô thường thay đổi của những hiện tượng ngoại cảnh. Vế sau, một phần nói lên cái tính bên trong và đồng thời cũng diễn tả cái nết hiện tướng bên ngoài. Năm chữ giang sơn còn dời đổi, thì quá rõ nghĩa, ai cũng có thể hiểu được hết. Ðiều này, khỏi phải luận bàn thêm. Còn năm chữ “tính nết thì khó dời”, thiết nghĩ, chúng ta cũng cần nên tìm hiểu kỹ hơn.
Trước tiên, chúng ta cần minh định rõ về chữ tính. Chữ tính nói ở đây, xin chớ vội lầm nhận là tính thể hay bản thể hằng hữu của chúng sanh. Nếu hiểu chữ tính đó là sai. Mà chữ tính này cổ nhân muốn ám chỉ là cái tính do sự huân tập lâu ngày thành một thói quen. Như có người nói tính của tôi sao hay nóng nảy quá! Vậy thì tính nóng nảy này do đâu mà có? Có phải là do huân tập ở những môi trường sống chung quanh mà tạo nên không? Hay chính do con người huân tập lâu ngày thành thói quen, rồi chính thói quen đó người ta gọi là tính. Tính này còn có những tên gọi khác như: tập khí, chủng tử, phiền não và nghiệp.
Nếu phân tích rõ hơn, ta thấy tính này trong kinh thường nêu có hai loại: bản hữu và tân huân. Bản hữu là những thứ chủng tử có sẵn từ vô thỉ. Chúng được huân tập hình thành trong kho tàng thức lâu đời. Như những thứ hạt giống phiền não: tham, sân, si, mạn, nghi v.v… Ðây là những thứ tập khí thật khó trừ khó đoạn. Nói khó thôi, chớ không phải là không đoạn trừ được. Còn những thứ tân huân thành tính hiện đời này, thì dễ trừ bỏ hơn. Như những tật tính: hút thuốc lá, xì ke ma túy, cờ bạc, rượu chè, ca hát, nói nhiều v.v… Những thứ này vì mới huân tập thành tính nết thói quen, nhưng nếu ta cương quyết thì cũng có thể trừ bỏ được. Vì những thứ này nó mới huân vào thành thói quen cạn cợt, giống như những rễ bàng ăn trên mặt đất vậy.
Như vậy, nói tu tức là chuyển đổi cái tật tính hay tập khí xấu ác này. Nếu tính hay tập khí này mà không chuyển đổi được, thì thử hỏi chúng ta tu hành để làm gì? Nên nói, tu là chuyển nghiệp. Nếu nghiệp không chuyển được thì làm sao thành Phật tác Tổ? Nhờ sức huân tu già dặn miên mật của chúng ta, nên mới chuyển đổi từ những tính xấu trở thành những tính tốt thánh thiện.
Tuy nhiên, nói tính nết khó dời, đây là cổ nhân muốn nói đến những con người cố chấp và không biết tu niệm. Họ là hạng người mang nặng thành kiến bảo thủ. Những gì họ suy nghĩ, nói năng hay hành động, dù rằng những điều đó sai trái có hại cho bản thân, gia đình và xã hội, nhưng họ vẫn cố chấp quyết định không từ bỏ. Cho nên người ta gọi hạng người này tính nào tật nấy là thế. Ðó là do họ bảo thủ cố chấp trở thành con người mang nặng kiến thủ mà thôi. Chớ không phải cái tật tính đó không thay đổi được. Nói khó dời là đối với hạng người này. Ngược lại, đối với những người cầu tiến khéo biết cải thiện chuyển đổi thì không thể nói như thế. Cho nên, lời nói này không thể hiểu một chiều cố định được.
Ðã nói đến tính, tất nhiên là có tính tốt và tính xấu. Nói cách khác trong kho A lại da thức của mỗi người chúng ta đều có sẵn hai loại hạt giống thiện và ác. Người tu hành, Phật Tổ dạy chúng ta là nên tiêu diệt những hạt giống ác. Nói theo tinh thần của giáo nghĩa Ðại thừa thì phải nói là chuyển hóa. Chúng ta nên chuyển hóa những hạt giống ác thành những hạt giống thiện. Ðồng thời nên nuôi dưỡng và phát triển những hạt giống lành. Nếu người nào tu cao khá hơn thì, chúng ta nên chuyển hóa cả hai. Nghĩa là không còn tính dữ và cũng không còn tính lành. Lành và dữ là hai phạm trù đối nghịch với nhau. Không còn thấy có hai ( nhị biên ), tất nhiên là ta đã vượt ra ngoài phạm trù đối đãi nhị nguyên. Nếu hành giả nào nhận và sống được với thể tính viên minh này, thì gọi người đó là người ngộ đạo hay chứng đạo vậy.
Nói tóm lại, tính và nết, ta có thể sửa đổi được. Vì nó không có một thực thể cố định. Một khi đã sửa đổi tính rồi, tất nhiên cái nết cũng theo đó mà được trang nghiêm tốt đẹp theo. Vì cái nết nó hệ thuộc vào cái tính. Nết thì hiện ra hình dáng bên ngoài. Ðối với phái nữ người ta rất chú trọng đến cái nết. Người có thái độ cử chỉ đúng đắng, nói năng lễ độ đàng hoàng, thì người ta cho rằng người đó có nết na đoan trang thùy mỵ dễ thương. Ngược lại, người con gái không thùy mỵ đoan trang đúng đắn đàng hoàng, thì người ta cho là thứ đồ con gái hư thân mất nết.
Như vậy, tính nết ta có thể sửa được. Như trước kia người đó có tính lao chao lóc chóc, ngồi đứng không yên, luôn luôn trạo cử, nay biết tu hành sửa đổi lại tâm tính hiền hòa điềm đạm và thân không còn dao động trạo cử như xưa. Như vậy, từ tính nết xấu sửa đổi thành tính nết tốt. Cũng con người đó, ngày xưa hung dữ ác độc ai trông thấy cũng ghê tởm ghét sợ, nhưng khi sửa đổi lại thành tính tình hiền hòa không còn hung dữ nữa. Bấy giờ ai trông thấy họ cũng sanh tâm cảm tình thương mến. Thế thì, tại sao nói tính nết khó dời? Khó dời là đối với những hạng người bảo thủ cố chấp không biết cải thiện. Chớ đối với những người biết tu hành cải thiện thì làm sao nói khó dời cho được? Thế nên, câu nói đó chúng ta không nên hiểu cố định một chiều. Nếu như không chuyển đổi được thì kẻ xấu phải xấu hoài, họ không bao giờ trở nên con người hoàn thiện. Nhưng ở đời đâu phải ai cũng như thế mãi. Phóng hạ đồ đao lập địa thành Phật kia mà! Bằng chứng như chư Phật Tổ và các vị Bồ tát. Nếu các Ngài không chuyển hóa những vô minh phiền não, thì sao các Ngài thành Phật tác Tổ? Chỉ cần chúng ta có ý chí cương quyết là không có gì mà không sửa đổi được. Vì tính đó phải nói ngược lại là hay dời đổi vô thường vậy.
(Theo http://www.phattu.com)
